Sinh Khương là gì? Đặc điểm công dụng và Bài thuốc trị bệnh
Đã đăng vào by
25 Th12
Sinh Khương là một thực phẩm không thể thiếu trong bếp của mọi gia đình. Tuy nhiên, ít người biết đến tất cả những đặc điểm và công dụng kỳ diệu của loại gia vị này. Bài viết này của Tra Most, Công ty Dược liệu Ngọc Anh sẽ giúp bạn khám phá sâu hơn về Sinh Khương.
Sinh khương, còn gọi là “gừng tươi,” là một loại thảo dược quý có vị cay nồng và tính ấm. Loại cây này được biết đến với nhiều tác dụng hữu ích trong việc cải thiện sức khỏe và điều trị một số triệu chứng khác nhau. Với tính ấm, sinh khương có khả năng tán phong hàn, giải biểu, làm ấm phế, và chống buồn nôn.
Sinh khương, thường được gọi là “gừng tươi,” thực chất là một loại củ (thân rễ) của cây gừng tươi. Loại cây này có tên khoa học là Zingiber officinale và thuộc họ Gừng (Zingiberaceae). Còn có một loại thảo dược tương tự được gọi là can khương, được sử dụng để chỉ thân rễ cây gừng sau khi đã được phơi khô.
Gừng đã được sử dụng từ lâu như một loại gia vị trong nhiều món ăn và cũng được biết đến với các tính chất điều trị nhiều chứng bệnh. Dược liệu này thường được trồng và phân bố rộng rãi ở Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ và nhiều nước khu vực Nam Á. Tại Việt Nam, cây gừng được trồng ở nhiều khu vực, từ đồng bằng đến các vùng núi cao và thậm chí trên các hải đảo.
Đặc điểm hình thái của Sinh Khương
Gừng là một loài cây thân thảo nhỏ, cao khoảng từ 70 đến 100cm và có tuổi thọ lâu năm. Thân rễ của cây này nạc, phân ra thành nhiều nhánh giống như bàn tay. Rễ cây phát triển và trở thành củ, với vỏ ngoài màu vàng nâu và có một vị cay đặc trưng cùng mùi thơm.
Lá cây gừng thường mọc riêng lẻ, không có cuống, có hình mác và bề mặt lá nhẵn bóng. Ở giữa phiến lá có các đường gân màu trắng nhạt, và khi bạn vòi lá, chúng sẽ tỏa ra một mùi thơm đặc trưng.
Cây gừng cũng có trục hoa mọc từ gốc cây, tạo thành các cụm hoa màu vàng xanh, mọc gần nhau. Mỗi cụm hoa thường có chiều dài khoảng 20cm, với nhị hoa màu tím và quả của cây gừng có hình dạng mọng.Cây gừng có thể sử dụng cả củ và thân rễ của nó làm dược liệu.
Quy trình thu hái, sơ chế và bảo quản gừng thường diễn ra như sau: Các củ gừng thường được thu hoạch trong khoảng từ tháng 9 đến tháng 10 hàng năm. Sau khi thu hoạch, củ gừng sẽ được tách ra khỏi rễ con, rửa sạch để loại bỏ đất và cát, sau đó được bảo quản để sử dụng. Khi cần sử dụng, người ta có thể lột vỏ ngoài của củ gừng và sử dụng trực tiếp, hoặc có thể cắt lát và nghiền để lấy nước.
Thành phần hoá học
Về thành phần hóa học, gừng tươi chứa nhiều thành phần đa dạng, bao gồm:
Tinh dầu chiếm 2-3%, với phần lớn là các hợp chất hydrocarbon sesquiterpenic.
Chất nhựa dầu chiếm 5%, chất béo chiếm 3.7%, và tinh bột.
Các chất cay như shogaola, zingerola, zingeron, trong đó zingeron là hoạt chất chính tạo ra vị cay của gừng.
Tác dụng của Sinh khương
Cảm cúm, nhức đầu, ho, thân thể đau mỏi
Sinh khương có nhiều công dụng hữu ích cho sức khỏe. Đầu tiên, nó có tính ấm, giúp giảm triệu chứng cảm cúm như sổ mũi, hắt hơi, và đau họng. Mùi thơm của sinh khương có tác động thư giãn và có thể giúp giảm nhức đầu. Ngoài ra, sinh khương còn có khả năng làm dịu cổ họng và tạo cảm giác dễ chịu khi bạn ho.
Hơn nữa, sinh khương có tính chất giảm đau và có thể giúp giảm mệt mỏi cơ bắp sau khi làm việc căng thẳng. Đây là những lý do mà sinh khương thường được sử dụng trong các bài thuốc truyền thống để giúp giảm các triệu chứng này.
Chữa ho lâu ngày và ợ
Sinh khương có khả năng giúp chữa ho lâu ngày và giảm triệu chứng ợ (trào ngược dạ dày). Các chất cay như shogaola và zingerola có trong sinh khương có tác dụng làm dịu cổ họng và giảm tình trạng ho khan. Ngoài ra, sinh khương còn giúp kích thích tiêu hóa và giảm cảm giác trào ngược dạ dày, làm giảm triệu chứng ợ. Điều này làm cho sinh khương trở thành một thành phần quan trọng trong việc điều trị ho và triệu chứng ợ.
Chữa sổ mũi
Sinh khương có tác dụng hỗ trợ chữa sổ mũi (cảm lạnh và dị ứng). Sinh khương chứa các chất có khả năng làm thông mũi và giảm viêm nhiễm trong đường hô hấp. Điều này có thể giúp giảm triệu chứng sổ mũi, tắc mũi, và cảm lạnh. Sinh khương thường được sử dụng trong các phương pháp truyền thống để giảm tình trạng sổ mũi và cải thiện thoát khí.
Chữa nôn mửa
Sinh khương có khả năng giúp làm giảm cảm giác buồn nôn và nôn mửa. Điều này có thể được áp dụng trong trường hợp người bị buồn nôn do say tàu xe, ốm mửa do cảm cúm, hoặc do một số nguyên nhân khác. Sinh khương có tính chất ấm và có khả năng làm dịu dạ dày, giúp làm giảm cảm giác buồn nôn. Tuy nhiên, nếu bạn gặp tình trạng nôn mửa nghiêm trọng hoặc kéo dài, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị thích hợp.
Chữa cảm thấp nhiệt, sốt gai rét, nhức đầu, ngạt mũi, sổ mũi, ho đờm
Sinh khương có khả năng giúp giảm triệu chứng của cảm thấp nhiệt như sốt gai rét, nhức đầu, ngạt mũi, sổ mũi, và ho đờm. Đặc biệt, các hợp chất trong sinh khương có tính chất ấm, có thể giúp làm giảm cảm giác lạnh lẽo khi bạn bị sốt gai rét. Tuy nhiên, việc sử dụng sinh khương để điều trị cảm thấp nhiệt nên được thực hiện theo hướng dẫn của người chuyên nghiệp hoặc dược sĩ, và nên kết hợp với các biện pháp điều trị khác nếu cần thiết.
Chữa cảm mạo phong hàn
Sinh khương có khả năng hỗ trợ trong việc chữa cảm mạo phong hàn. Cảm mạo phong hàn thường bao gồm các triệu chứng như sốt, cảm lạnh, mệt mỏi, đau họng và ngạt mũi. Sinh khương có tính ấm và có khả năng làm giảm cảm giác lạnh lẽo, giúp làm giảm triệu chứng của cảm mạo phong hàn.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ vị thuốc Sinh khương
Chữa cảm mạo phong hàn:
Chuẩn bị: Lá tía tô và sinh khương mỗi loại 5 lá.
Thực hiện: Sắc lấy nước uống.
Ho và đờm lạnh:
Chuẩn bị: Đường kẹo mạch nha (dương đường) 1 lượng và sinh khương 2 lượng.
Thực hiện: Sắc với 3 chén nước đến khi còn nửa chín. Uống khi thuốc còn ấm để hoạt chất từ dược liệu thẩm thấu sâu vào cổ họng và thực quản.
Chứng trúng khí hôn quyết, có đàm bế:
Chuẩn bị: Mộc hương, bán hạ, trần bì mỗi loại 1.5 chỉ, sinh khương 5 chỉ, cam thảo 8 phân.
Thực hiện: Sắc uống, dùng cùng với 1 chén nước tiểu bé trai (đồng tiện).
Chuẩn bị: Củ sả, chanh tươi và sinh khương mỗi thứ 10g.
Thực hiện: Rửa sạch nguyên liệu, thái nhỏ và ngâm với 5g muối và siro đơn sao cho đủ 100ml. Ngâm trong 3 ngày rồi dùng vải vắt kiệt lấy nước và bảo quản trong lọ kín. Mỗi lần dùng 1 – 2 thìa canh, ngày dùng 2 lần. Nếu dùng cho trẻ, chỉ sử dụng ½ liều thông thường.
Lưu ý khi sử dụng Sinh Khương
Không nên sử dụng sinh khương trong các trường hợp sau:
Âm suy kìm vượng nhiệt bên trong, âm hư nội nhiệt và người nhiệt thịnh.
Ăn quá nhiều gừng có thể gây ung nhọt và tích nhiệt mắt bệnh.
Bệnh nhân bị trĩ nên hạn chế ăn quá nhiều sinh khương và kiêng uống rượu khi sử dụng gừng, nếu không, bệnh sẽ có thể gia tăng đột ngột.
Sử dụng bài thuốc từ gừng trong thời gian dài có thể gây âm hư nội nhiệt, tổn âm thương mắt, biểu hư có nhiệt ra mồ hôi, âm hư ho thổ huyết, đổ mồ hôi trộm, tự ra mồ hôi trộm, đau bụng hỏa nhiệt, nhiệt gây nôn lợm, tang độc hạ huyết, và nhiều tác dụng phụ khác.
Gừng có tác dụng tăng huyết áp, nên cần tránh sử dụng cho bệnh nhân huyết áp cao khi sử dụng bài thuốc uống.
Gừng có thể được sử dụng để giải độc do sử dụng bán hạ và nam tinh.
Phụ nữ mang thai nên giới hạn sử dụng gừng, tối đa là 10g gừng/ngày.
Không nên kết hợp gừng tươi với thuốc chống đông máu và các loại thuốc có tác dụng ức chế ngưng tập tiểu cầu.
Kết luận
Sinh Khương là một dược liệu quý giá với nhiều đặc điểm và công dụng hữu ích trong y học truyền thống và gia đình. Từ việc chữa ho, đau bụng, cảm cúm, đến giúp giảm đau và sưng tấy, sinh khương đã chứng minh sự hiệu quả của mình qua hàng thế kỷ.
Hãy cùng đóng góp vào việc chia sẻ thông tin và đánh giá sản phẩm để cùng xây dựng một cộng đồng sức khỏe tốt hơn. Tra Most, Công ty Dược liệu Ngọc Anh rất mong nhận được những đánh giá tích cực và ủng hộ từ bạn với mục tiêu chung là nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống của mọi người. Hãy đánh giá 5 sao nếu bạn hài lòng với sản phẩm và dịch vụ của chúng tôi!.
