Cây Táo mèo – Cây thân gỗ ở vùng nhiệt đới núi cao, quả ngon, bổ dưỡng, có tác dụng hỗ trợ y học truyền thống và là một nguồn thực phẩm, dược liệu đa dạng và thú vị, giúp nâng cao sức khỏe và đa dạng hóa ẩm thực. Cùng Tra Most tìm hiểu tại sao Cây táo mèo: Độc đáo trong ẩm thực Việt Nam?
Cây Táo mèo là một loại cây gỗ thường mọc ở nhiều vùng khác nhau như thung lũng và các khu vực núi cao, thường xuất hiện ở độ cao khoảng 1.500m so với mực nước biển.
Cây táo mèo có sở thích ưa sáng và thích hợp với khí hậu ẩm ướt của vùng nhiệt đới núi cao. Trung bình, cây táo mèo cao từ 2 đến 5 mét và thân cây thường có nhiều gai, có màu nâu xám..
Lá mọc xen kẽ với nhau, cây con có lá xẻ thành 3 đến 5 thùy, mép lá có răng cưa với kích thước không đồng đều.
Lá cây táo mèo già có hình dạng bầu dục, kích thước từ 6 – 10 cm, chiều rộng từ 2 – 4 cm, đỉnh lá nhọn, gốc lá tròn, mép lá có thể là nguyên hoặc có những răng cưa nằm gần đỉnh lá, mặt dưới lá có lớp lông mịn dày, mặt trên lá màu xanh đậm và bóng, có gân phụ nổi rõ từ 6 đến 10 cặp, cuống lá dài khoảng 1 – 1,5 cm.
Cây táo mèo tạo hoa tụ họp từ 1 đến 3 bông ở những điểm nối giữa lá, hoa có màu trắng, cuống hoa dài khoảng 4 – 5 mm, có lông màu trắng, nhiều nhị, quả bầu có 5 ô, mỗi ô chứa từ 3 đến 8 noãn, tràng hoa có 5 cánh.
Quả của cây táo mèo có hình trứng hơi thuôn, có đường kính từ 3 đến 4 cm, khi còn non thì có lông, sau khi chín, quả trở nên mịn và không còn lông, màu sắc chuyển từ màu xanh sang màu vàng lục, vị chua nhẹ và hơi chát.
Táo mèo ở Việt Nam khác biệt so với táo mèo ở Trung Quốc bằng cách lá non và lá già của nó được xẻ thành 3 đến 5 thùy, mép lá cây táo mèo có răng cưa, và quả của nó có hình cầu với đường kính khoảng 1 – 1,2 cm, khi chín, quả có thể có màu vàng hoặc đỏ (tùy loại).
Lợi Ích Của Cây Táo Mèo
Giá Trị Dinh Dưỡng và Sức Khỏe
Cây Táo mèo có giá trị dinh dưỡng khá đáng chú ý và có thể góp phần vào chế độ ăn uống cân đối và đa dạng. Dưới đây là một số thông tin chi tiết về giá trị dinh dưỡng Táo mèo của quả táo mèo:
Vitamin: chứa vitamin C, một chất chống oxi hóa mạnh mẽ giúp tăng cường sức kháng của cơ thể, bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương của gốc tự do. Ngoài ra, vitamin A cũng được tìm thấy trong táo mèo, hỗ trợ sức khỏe mắt và da.
Khoáng chất: Quả táo mèo cung cấp các khoáng chất quan trọng như kali, magiê và mangan. Kali tham gia vào điều tiết cân bằng điện giải và hoạt động cơ bắp, magiê hỗ trợ chức năng cơ bắp và mạch máu, còn mangan làm việc cùng với enzym trong quá trình chuyển hóa thức ăn.
Chất xơ: Táo mèo là nguồn cung cấp chất xơ tự nhiên, có tác dụng tăng cường quá trình tiêu hóa, giúp duy trì sự thảo dược của ruột và duy trì trọng lượng cơ thể ổn định.
Chất chống oxi hóa: Táo mèo chứa các chất chống oxi hóa như polyphenol, giúp ngăn chặn sự tổn thương của tế bào do các gốc tự do gây ra. Chúng có tiềm năng bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh lý liên quan đến stress oxy hóa.
Nước: Một phần quan trọng của táo mèo là nước, giúp duy trì cân bằng nước trong cơ thể, quan trọng cho sức khỏe tổng thể và chức năng của cơ thể.
Cây Táo Mèo Trong Đời Sống Hằng Ngày
Táo mèo là một loại trái cây phổ biến và có nhiều cách chế biến thú vị:
Táo Mèo Ngâm Rượu: Táo mèo có thể được ngâm trong rượu để tạo ra một loại mứt rượu thơm ngon. Quả táo mèo hấp dẫn vị ngọt tự nhiên, khi kết hợp với rượu, tạo nên một món ăn truyền thống độc đáo.
Táo Mèo Ngâm Mật Ong: Ngâm táo mèo trong mật ong là một cách khác để làm mứt. Mật ong thêm hương vị độc đáo và chất lượng dinh dưỡng cho quả táo mèo, tạo ra một món ăn ngon và bổ dưỡng.
Táo Mèo Ngâm Đường: Táo mèo cũng có thể được ngâm trong đường để tạo thành mứt đường thơm ngon và ngọt ngào. Món này thường được ưa chuộng trong các mâm cỗ và dịp lễ hội.
Gỏi Táo Mèo: Táo mèo có thể là thành phần của món gỏi, kết hợp với rau sống và gia vị, tạo ra một món ăn mát lạnh và bổ dưỡng.
Trà Táo Mèo: Tạo trà từ lá táo mèo là một cách thú vị để thưởng thức loại cây này. Trà táo mèo thường có hương vị độc đáo và thơm ngon, có thể uống nóng hoặc lạnh.
Công dụng của cây táo mèo
Ứng Dụng Cây Táo Mèo trong Y Học Hiện Đại
Hỗ trợ tiêu hóa: Chiết xuất từ táo mèo có khả năng kích thích hoạt động của các enzyme tiêu hóa trong dạ dày, tạo cảm giác ngon miệng khi ăn, từ đó giúp ngăn ngừa và giảm nguy cơ thiếu máu cơ tim.
Bảo vệ tim mạch: Táo mèo chứa axit amin cao, giúp kích thích quá trình tiết cholesterol có hại ra khỏi cơ thể, làm giảm mức lipid trong máu và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Đồng thời, loại trái cây này còn có tác dụng tăng cường sức kháng của tim, giảm huyết áp, cải thiện lưu lượng máu đến mạch vành, đồng thời bảo vệ hệ thống tim mạch.
Bảo vệ gan: Các hoạt chất trong táo mèo hỗ trợ trong việc giải độc gan, ngăn ngừa các bệnh về gan như gan nhiễm mỡ, viêm gan do virus và bệnh gan tự miễn.
Điều trị mất ngủ: Táo mèo được biết đến như một loại dược liệu có khả năng làm dịu thần kinh và giúp dễ dàng hơn trong việc zzzzzz. Nó có tác dụng trong việc điều trị các rối loạn giấc ngủ và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Hỗ trợ giảm cân: Táo mèo giúp giảm lượng chất béo, đặc biệt là chất béo no, đây là loại chất béo có hại cho cơ thể. Từ đó, nó có thể hỗ trợ quá trình giảm cân và giúp cơ thể trở nên săn chắc và thon gọn hơn.
Làm đẹp da: Nước và hỗn hợp giấm từ táo mèo có tác dụng giảm tình trạng mụn, ngăn chặn sự tích tụ của dầu nhờn, làm sạch và se khít lỗ chân lông, cung cấp sự sáng da.
Tăng sức đề kháng và hệ miễn dịch: Hàm lượng vitamin C trong táo mèo tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng cho cơ thể, đồng thời ngăn ngừa các bệnh đường hô hấp như viêm họng, cảm cúm và cảm lạnh.
Kháng khuẩn: Táo mèo có khả năng kháng khuẩn, giúp ngăn chặn và tiêu diệt các loại vi khuẩn gây bệnh như bạch hầu, liên cầu beta, tụ cầu vàng, và trực khuẩn thương hàn.
Ứng Dụng trong Y Học Cổ Truyền
Táo mèo từ lâu đã được biết đến trong y học truyền thống với những tác dụng quý giá như giúp cải thiện sự lưu thông của máu, làm dịu cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa, và đối phó với các tình trạng bệnh như rối loạn tiêu hóa và bệnh gan do tác động của rượu bia.
Các tài liệu Đông y truyền thống, như Bản thảo sơ kinh, Nhật dụng bản thảo, và Bản thảo cương mục, đều ghi nhận về đặc tính và lợi ích của quả táo mèo trong việc bảo vệ sức khỏe.
Liều lượng an toàn khi sử dụng táo mèo
Cách sử dụng táo mèo có thể thay đổi tùy theo đối tượng và mục đích sử dụng cụ thể. Táo mèo có thể được tiêu thụ dưới nhiều dạng khác nhau như tươi, khô, hoặc kết hợp với các loại thuốc khác.
Thông thường, liều dùng hàng ngày có thể dao động từ 5 đến 10 gram táo mèo khi sử dụng dưới dạng nước sắc, nhưng nên được điều chỉnh tùy theo từng trường hợp cụ thể.
KẾT LUẬN
Cây Táo mèo – Cây thân gỗ ở vùng nhiệt đới núi cao, quả ngon, bổ dưỡng, có tác dụng hỗ trợ y học truyền thống và cần tư vấn chuyên gia y tế khi sử dụng cho mục đích điều trị, là một nguồn thực phẩm và dược liệu đa dạng và thú vị, giúp nâng cao sức khỏe và đa dạng hóa ẩm thực. Cùng Tramost tìm hiểu xem cách để ngâm táo mèo với đường thật ngon nhé!
