Trà Xanh: Kiến Thức Tổng Quát Đến Ly Trà Ngon Đúng Điệu

Cây trà xanh, từ lâu được biết đến là một loại thảo dược sử dụng trong cuộc sống hằng ngày với nhiều công dụng khác nhau như thanh nhiệt, giải khát và đặc biệt nhất là dùng để chữa bệnh. Song không phải ai cũng biết và hiểu được hết các đặc điểm cũng như quy trình chế biến để có được một ly trà đúng điệu như thế nào. Hãy cùng Tramost, Công Ty Trà Dược liệu Ngọc Anh khám phá để hiểu rõ hơn về vấn đề này qua bài viết chi tiết dưới đây.

 Cây trà xanh: Nguồn gốc và lịch sử

Trà xanh, một thức uống quý giá, bắt nguồn từ loài cây camellia sinensis, đã trở thành niềm tự hào của nhiều vùng đất như Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Nam Mỹ. Đặc trưng nổi bật của trà xanh chính là sự giữ gìn vẻ đẹp và hương vị nguyên sơ nhờ không trải qua quá trình oxy hóa, làm nên màu xanh tươi mát đặc trưng, phản ánh sự thuần khiết và tinh khôi của thiên nhiên.

Lịch sử của Cây trà xanh

Trà, một thức uống cổ xưa, trong đó trà xanh mang những dấu ấn lịch sử và văn hóa sâu sắc. Trà xanh có nguồn gốc từ Trung Quốc khoảng 5.000 năm trước, đánh dấu nó là một trong những loại thức uống có bề dày lịch sử lâu đời nhất.

Ngày nay, trà xanh không chỉ là niềm tự hào của Châu Á mà còn lan tỏa sức hút của mình tới phương Tây, dù chỉ đứng sau trà đen về độ phổ biến. Phần lớn nguyên nhân trà xanh chưa thật sự chiếm lĩnh thị trường phương Tây là do tính chất dễ biến đổi và khó bảo quản của nó, giống như một bức tranh tinh tế nhưng lại mong manh và khó nắm bắt.

Nguồn gốc của Cây Trà xanh

Như chúng ta đã biết, trà xanh được sản xuất từ lá của loài cây có tên là camellia sinensis. Yếu tố giúp cho trà xanh trở nên khác biệt so với các loại trà khác nằm ở quy trình chọn và xử lý. Trà xanh đa phần được trồng thành dãy tại những khu vực miền núi. Những lá trà xanh sẽ được chọn lọc để có thể sản xuất vào đầu mùa xuân, mặc dù trong khu vực có khí hậu nhiệt đới thì trà xanh có khả năng thu hoạch quanh năm.

Các lá trà xanh sẽ được hái cẩn thận bằng tay và đặt vào giỏ, trung bình một ngày mỗi người có thể thu hoạch khoảng 20kg lá trà xanh nguyên chất. Điều đặc biệt ở lá trà xanh là khi được thu hoạch bằng tay, lá trà sẽ có một hương vị rất riêng, mùi vị thường ngọt và ít đắng hơn so với lá trà xanh được hái bằng máy công nghiệp

Sau khi hái, lá trà sẽ được bỏ trong một chiếc giỏ tre khô, hoặc phơi trong ánh nắng hoặc ở phòng thoáng. Sau đó, số lượng lá trà xanh sẽ được mang đi hấp hoặc chảo trước khi được mang đi ép. Kế tiếp là đến công đoạn sấy khô và cuối cùng là mang đi đóng gói để phân phối ra người dùng.

Đặc điểm hình thái của Cây Trà Xanh

Ở Việt Nam, cây chè xanh hay cây trà xanh xuất hiện từ rất sớm và được trồng phổ biến ở các vùng núi trung du Bắc bộ. Trà xanh thuộc họ chè (tên khoa học là Theaceae) – một họ thực vật có hoa với những đặc điểm thực vật học nổi bật sau:

Thân và cành chè

• Cây chè xanh chỉ có một thân chính và sau đó mới phân ra các cấp cành. Do hình dạng phân cành khác nhau nên người ta chia thân chè ra làm 3 loại: Thân gỗ, thân bán gỗ và thân bụi.
• Cành chè do mầm dinh dưỡng phát triển thành. Trên cành chia làm nhiều đốt.
• Thân và cành chè đã tạo nên khung tán của cây chè. Số lượng cành thích hợp và cân đối trên khung tán, chè sẽ cho sản lượng cao.

Mầm chè

Trên cây chè có những loại mầm: mầm dinh dưỡng và mầm sinh thực. Mầm dinh dưỡng phát triển thành cành lá, mầm sinh thực phát triển thành nụ hoa và quả.

Búp chè

• Là một đoạn non của 1 cành chè.
• Búp được hình thành từ các mầm dinh dưỡng gồm có tôm và hai hoặc ba lá non.
• Kích thước của búp thay đổi tùy thuộc vào giống, loại và liều lượng phân bón, các khâu kỹ thuật canh tác như đốn, hái và điều kiện địa lý nơi trồng trọt.
• Búp chè có hai loại: búp bình thường (búp có lá non và có tôm chè) và búp mù xòe (búp phát triển không bình thường có lá non nhưng không có tôm chè).

Lá chè

• Lá chè xanh mọc cách trên cành, mỗi đốt có một lá.
• Lá chè có gân rất rõ, những gân chính của lá chè thường không phát triển ra tận rìa lá.
• Rìa lá chè thường có răng cưa, hình dạng răng cưa trên lá chè khác nhau tùy thuộc vào giống. Lá trà xanh bình thường sẽ dài từ 3-15 cm, tán rộng 2-6cm. lá có màu xanh lục, sẽ đậm dần từ trên xuống.

Các loại lá trên cành chè

• Lá vẩy ốc: có vẩy rất nhỏ, màu nâu, cứng.
• Lá mẹ: lá này nuôi dưỡng các chồi mới mọc do đó được gọi là “lá mẹ”
• Lá cá: là lá thật thứ nhất nhưng không phát triển bình thường.
• Lá thật (lá bình thường): mọc trên cành chè theo các thế khác nhau.
• Tôm chè: Là phần non tận cùng của cành chè chưa xoè và bao bọc nhiều lá non khác

Rễ cây chè xanh

Hệ rễ chè gồm: rễ trụ, rễ bên và rễ hấp thu.

Quá trình sinh trưởng và phát triển của bộ rễ có đặc điểm:

• Khi hạt mới nảy mầm rễ trụ phát triển rất nhanh. Khoảng 3- 5 tháng sau rễ trụ phát triển chậm lại và rễ bên phát triển. Sự phát triển của thân chè và rễ chè có hiện tượng xen kẽ nhau. Khi thân lá phát triển mạnh thì rễ phát triển chậm lại và ngược lại.
• Rễ trụ của chè thường ăn sâu xuống đất hơn 1m. Ở những nơi đất tơi xốp thì rễ thường ăn sâu từ 2 – 3m.
• Rễ hấp thu phân bố tập trung ở lớp đất từ 10- 40 cm thời kì cây chè lớn rễ tập trung giữa hai hàng chè.
• Sự phân bố của rễ chè phụ thuộc vào giống, tuổi của cây, điều kiện đất đai và chế độ canh tác. Lượng dinh dưỡng trong đất có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của bộ rễ nhất là lượng đạm.
• Rễ chè kị vôi nên yêu cầu đất có phản ứng chua. Canxi cần cho cây chè vì thế nó có mặt ở những nơi phân bào và sinh trưởng như mút rễ, ngọn cây, là thành phần của màng tế bào…

Hoa cây chè xanh

Hoa cây chè xanh được hình thành từ mầm sinh trưởng sinh thực và hoa thường hình thành từng chùm ở nách lá. Nụ hoa được hình thành từ tháng 6 và nở rộ vào tháng 11- 12. Trên cây chè có 100- 200 hoa. Hoa chè là hoa lưỡng tính, có từ 5- 7 cánh màu trắng, có từ 200 – 400 nhị đực. Chè là cây giao phấn, hiện tượng tự thụ chiếm tỷ lệ thấp 2- 3%.

Quả cây chè xanh

Quả thuộc loại quả nang. Mỗi quả có 3 ngăn và có từ 2- 3- 4 hạt. Quả khi chín có màu nâu và có thể nẻ làm bắn hạt ra ngoài.

Hạt chè

Hạt chè có vỏ dày và cứng, có khối lượng diệp tử lớn (chiếm ¾ khối lượng tử diệp), hàm lượng dầu và chất béo trong hạt khá cao (>30%) dễ bị phân giải làm giảm sức nảy mầm.

Hạt chè thường chín sinh lý trước chín hình thái vì vậy cần thu hoạch sớm.

Cơ chế hoạt động và Công dụng của Cây Trà Xanh

Cơ chế hoạt động của Cây trà xanh

Cây Trà xanh chứa hoạt chất EGCG với khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ: Phân tử Polyphenol có khả năng ngừa sưng viêm, bảo vệ sụn khớp, giảm thoái hóa, chống nhiễm trùng và giảm sự phát triển của tế bào bất thường ở cổ tử cung,… Ngoài ra, 2 – 4% cafein có trong trà xanh tác động đến việc sự tỉnh táo và tư duy, tăng hàm lượng nước tiểu và cải thiện chức năng của tế bào tiếp nhận thông tin não đối với bệnh Parkinson. Chất cafein của trà xanh còn tăng cường giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh có ở não từ đó kích thích tim, hệ thống thần kinh và cơ.

Thành phần hóa học: Polyphenol 22,2 %, Protein 17,2%, Cafein 4,3%, Glucide 0,5%, Đường khử 3,5%, Pectin 6,5%, Tro 5-6%, Chất xơ 2,7%

Công dụng của cây trà xanh đối với sức khỏe

• Phòng ngừa các bệnh ung thư …
• Hỗ trợ quá trình giảm cân. …
• Phòng ngừa bệnh tim mạch. …
• Ngăn ngừa bệnh Alzheimer và Parkinson. …
• Giảm stress, trầm cảm. …
• Điều trị bệnh đái tháo đường loại 2. …
• Ngăn ngừa thoái hóa thần kinh. …
• Giảm hôi miệng.

Quy trình chế biến từ lá đến ly trà đúng điệu

1. Đun Nước Tinh Khiết: Hãy chắc chắn rằng bạn sử dụng nước đã được lọc, không phải nước khoáng hay nước máy. Đối với trà xanh, nước pha cần ở nhiệt độ dưới sôi, từ 75°C đến 98°C, tùy theo loại trà.
2. Làm Ấm Trà: Khi nước sắp sôi, đổ nó vào ấm trà và đậy kín. Đợi cho ấm trà nóng lên rồi đổ hết nước ra, chuẩn bị cho quá trình pha trà.
3. Đong Trà: Đổ trà vào ấm, lượng trà cần thiết phụ thuộc vào từng loại, nhưng thông thường là từ 1/5 đến 1/2 ấm.
4. Kích Hoạt Hương Vị Trà: Rót nước nóng lên trà rồi đổ bỏ ngay, giúp kích hoạt hương vị và màu sắc của lá trà mà không tạo ra trà uống.
5. Hãm Trà: Đổ nước nóng vào ấm trà, đậy nắp và hãm trà trong khoảng từ 10 đến 40 giây tùy loại. Đây là bước then chốt để tạo ra hương vị trà đặc trưng.
6. Rót Trà: Sau thời gian hãm, rót toàn bộ trà từ ấm vào bình giữ trà, sau đó từ bình này rót ra các chén trà. Bình giữ trà giúp dừng quá trình hãm ngay lập tức, đảm bảo hương vị trà không bị biến đổi do quá trình ủ lâu.
7. Hãm Trà Lần Kế Tiếp: Lặp lại bước 5 và 6 cho các lần pha sau, mỗi lần hãm kéo dài hơn lần trước. Điều chỉnh thời gian hãm nếu trà quá nhạt hoặc đậm. Một quy trình pha trà tinh tế có thể tái sử dụng lá trà từ 5 đến 8 lần, mỗi lần mang lại hương vị mới mẻ và thú vị.

Vì sao Trà là một trong những thức uống được ưa chuộng nhất Thế Giới?

Trà là thức uống có thể hiện diện ở bất cứ đâu, bất kể là nền văn hóa hay tôn giáo nào. Với mỗi một quốc gia, tôn giáo hay dân tộc nào, việc thưởng thức trà luôn mang một ý nghĩa riêng đối với họ. Nếu như với người Tây Tạng, việc uống trà bơ là để giữ ấm cho cơ thể, tránh bị khô môi nứt nẻ môi thì với người Nhật văn hóa trà đạo đã trở thành bản sắc của quốc gia này. Anh quốc xứ sở của trà, vị trí của loại thức uống này càng trở nên độc tôn và chiếm ưu thế hơn hẳn. Qua đó có thể thấy, trà phổ biến như thế nào trong đời sống.

Đặc biệt, thường xuyên uống trà giúp cơ thể phòng ngừa được một số bệnh hiệu quả vì trong trà chứ những thành phần và dược tính mang khuynh hướng có lợi cho cơ thể.

Không chỉ thế, trà còn là sản phẩm thường thấy cho những buổi gặp gỡ, giao lưu hay cho cả những buổi hội họp,… Có thể nói uống trà như một thói quen hằng ngày sẽ tác động tích cực đến bạn, giữ cho bạn khỏe mạnh hạnh phúc, là phương tiện kết nối giữa con người với con người lại với nhau. Đó chính là lý do mà hầu hết phần lớn người trên thế giới ưa chuộng và thường sử dụng thứ thức uống này.

Lời kết

Như vậy, qua bài viết trên Tra Most rất vui khi đã giúp các bạn không chỉ khám phá được sự phong phú của lịch sử và văn hóa mà còn hiểu rõ hơn về nghệ thuật tạo nên một ly trà xanh đúng điệu. Từ những lá xanh non mơn mởn cho đến những giọt trà thơm lừng, mỗi bước trong quy trình chế biến đều ẩn chứa bí mật và sự tỉ mỉ. 

Hãy chia sẻ thông tin này với người thân và bạn bè, và nếu thấy hữu ích, xin hãy ủng hộ chúng tôi bằng cách đánh giá 5 sao cho thương hiệu Tra Most và Sản phẩm Sakata. Nếu bạn muốn khám phá thêm hoặc trải nghiệm sản phẩm, đừng ngần ngại liên hệ với Công Ty Trà Dược Liệu Ngọc Anh. Chúng tôi sẽ đồng hành và hỗ trợ bạn một cách tận tâm. Hãy gọi ngay hotline: 0988243729 để có thông tin chi tiết và trải nghiệm những lợi ích tuyệt vời khác nhé!.